فرایند اعتماد سازی موضوعی است که نیاز به زمان و تجربه زیست شده دارد. اعتماد کامل در ابتدای امر به هر موضوعی نشانه خامی است و البته فرد خام خیانت خواهد دید. اما از سویی بی‌اعتمادی مفرط و بد‌بینی هم سدی است که اجازه نمیدهد واقعیت اطرافیان آنگونه که باید درک شود. استارتاپ محیطی است که افراد با ذهنیت جلب اعتماد و به منظور خلق تجربه‌ای نوین در کنار هم قرار میگیریند. اما اگر یکی از اعضا بدون دلیل درگیر سؤظن و یا تله بی‌اعتمادی و بدرفتاری باشد چه؟
لطفا قبل از مطالعه و یا گوش دادن به این اپیزود اپیزود‌های قبلی را به دقت گوش دهید.
اعتماد کردن به دیگران پایه اصلی شکل گیری ارتباطات سالم است. اما در عین حال در نظر گرفتن احتمال بروز موارد استثنا همیشه باعث میشود تا جلوی آسیب‌های جدی در آینده گرفته شود. در بسیاری از موارد ممکن است حد و مرز لازم برای اعمال احتیاط و یا اعتماد کردن به دیگران به افراط کشیده شود.
از دید رواشناسان جایی که فرد به صورت مدام نسبت به دیگران در ارتباط با خود دچار شک و سؤظن میشود و با موضوع اعتماد کردن دچار چالش میشود احتمال دارد که فرد در گیر تله بی‌اعتمادی و بدرفتاری شده باشد.
همانگونه که قبلا در اپیزود ۵ گفته شد هنگام فعال شدن تله‌ها، یکی از سه مکانیزم تسلیم، فرار(اجتناب) و حمله (جبران افراطی) انتخاب فرد درگیر با تله خواهد بود تا بتواند با موقعیت و عامل استرس‌زا مقابله کند.
فردی که درگیر این تله میباشد عموما در برقراری ارتباط با افراد دچار مشکل میشود؛ چرا که نمیتواند به راحتی به آنها اعتماد کند. در محیط‌های کاری و بخصوص استارتاپها که فضای پر تنش و چالش برانگیز ماهیت اصلی بیزنس را تشکیل میدهد افراد درگیر این تله احتمالا درگیر این گفتگوی ذهنی خواهند شد که شاید دیگران در تلاش برای سؤ استفاده از آنها هستند.
بر اساس گفته‌های دکتر میرآقایی در اپیزود هفت، احتمال دارد که افراد گرفتار این تله متناسب با ویژگیهای شخصیتی و خلق و خویی که دارند (موضوع اپیزود۴) برای کاهش استرس ناشی از شرایط بحرانی یکی از مکانیزم‌های زیر را انتخاب کنند.
۱: تا جایی که ممکن است از انجام کار و یا تعهدات مشارکتی پرهیز کنند. در نتیجه چنین افرادی در هنگام قرار گیری در تیم بیشتر ساکت هستند و کمتر احتمال تعامل باسایر افراد گروه را خواهند داشت (مکانیزم اجتناب).
۲: نسبت به شرایط و اوضاع واکنشی نشان نمیدهند حتی اگر به اشتباه بودن تصمیمات و یا کارهای درحال انجام آگاهی داشته باشند. این افراد اغلب سعی میکنند کمترین میزان درگیری و چالش را در گروه داشته باشند. بر خلاف نمونه قبلی که اجتناب کردن از جمع و عدم مشارکت مساله ساز بود، در این روش فرد وارد همکاری میشود اما بیشتر پیروی کننده است و کمتر مایل به
پیش قدم شدن و یا نقد مسائل است. این افراد در گروه‌های استارتاپی بیشتر تمایل دارند که کاری که به آنها محول شده را عینا انجام دهند و کمتر مایل هستند نقد و یا بیان شخصی نسبت به خطاهای موجود داشته باشند (مکانیزم تسلیم).
۳: در حالت سوم فرد به دلیل ترس‌ها و باورهای غلط تصمیم میگیرد تا قبل از آنکه اتفاقی بیافتد خود پیش قدم شده و دست به اقدام مقابله‌ای بزند که عموما این مدل اقدامات با نتایج تلخ و ناسالم همراه است. به عنوان مثال فرد درگیر این تله ممکن است باخود گمان کند که همه میخواهند به او آسیب بزنند و یا دیگران در تلاش هستند که تمرکز وی را از موضوعات و موقعیتهای مهم منحرف کنند. در این شرایط فرد ممکن است تصمیم به کنترل کردن دیگران بگیرد و یا با برخوردهای خشن و یا کوبنده سعی کند تا جلوی دیگران بایستد، در حالی که در واقعیت هیچ یک از افراد حاضر در آن فضا نه به فکر تحقیر و تمسخر او هستند و نه اینکه میخواهند به وی آسیبی برسانند بلکه تمام این هیجانات ناشی از مدل فکری خود فرد است.
دلیل شکل گیری تله بی‌اعتمادی و بدرفتاری در افراد به عوامل متنوع و مختلفی بستگی دارد از جمله می توان به مواردی از قبیل کتک خوردن، بدرفتاری، سوءاستفاده عاطفی یا جنسی، غیرقابل اعتماد بودن یکی یا بیشتر اعضای خانواده، هشدار های زیاد، تنش بین والدین و مسائل اینچنینی اشاره کرد.
نباید فراموش کرد که تمامی این عوامل در دنیای امروز قابلیت درمان را خواهد داشت اما به شرطی که فرد مایل به شناخت خویش و دریافت درمان از سوی متخصص باشد در غیر اینصورت برون رفت از مشکلات بسیار دشوار خواهد بود.
در این اپیزود به همراه دکتر علی میرآقایی روانشناس و طرحواره درمانگر به بررسی مشکلات ناشی از این تله پرداخته‌ایم.
از شما دعوت میکنیم شنونده این اپیزود باشید و برای ما دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.